Wordt het geluid niet goed door het buitenoor en/of het middenoor geleid, dan resulteert dit in een geleidingsverlies. Dit type gehoorverlies vindt zijn oorsprong in de oorschelp, de gehoorgang, het trommelvlies, de gehoorbeentjes, de middenoorholte of een combinatie hiervan.

Oorzaken van geleidingsverlies

• Oorsmeer(prop)
• Ontsteking van het middenoor
• Perforatie van het trommelvlies
• Otosclerose
• Onderbreking van de gehoorbeentjesketen
• Misvorming van het buitenoor

Een geleidingsverlies resulteert meestal in een licht tot matig gehoorverlies. Het verlies kan bij alle frequenties in ongeveer gelijke mate optreden, maar kan ook met name het lage tonen gebied treffen.

Behandeling

De meeste geleidingsverliezen kunnen worden behandeld met medicatie of met een operatie, bijvoorbeeld als het gehoorverlies wordt veroorzaakt door een ontsteking van het middenoor. Sommige geleidingsverliezen zijn permanent of niet behandelbaar, maar mensen met een geleidingsverlies kunnen doorgaans goed worden geholpen met een hoortoestel.

Een perceptief gehoorverlies wordt veroorzaakt door een aandoening in het binnenoor. Dit ten gevolge van een beschadiging of dysfunctie t.h.v. de haarcellen, de zenuwvezels of de verbinding van de zenuwvezels met het slakkenhuis. Is een onderdeel beschadigd, dan vermindert of verdwijnt het vermogen om mechanische energie om te zetten in elektrische impulsen.

Karakteristieke kenmerken van een perceptief gehoorverlies

• Moeilijkheden om geluiden te horen, vooral zachte geluiden
• Moeilijkheden om uit een aantal geluiden een bepaald geluid te onderscheiden, zelfs als dit een hard geluid is
• Zachte geluiden worden als veel te zacht waargenomen en luide geluiden vaak als te luid (verstoorde luidheidsperceptie) 
• Wel iets horen, maar niet verstaan
• Een perceptief gehoorverlies gaat soms gepaard met tinnitus (oorsuizen) en/of duizeligheid (vertigo)
  

Oorzaken van een perceptief gehoorverlies

• Ouderdom
• Lawaaibeschadiging
• Erfelijkheid, aangeboren
• Ziekte of medicijngebruik
  

Behandeling
Een perceptief gehoorverlies kan niet worden verholpen met een operatie of met medicatie. Veel mensen met een perceptief gehoorverlies hebben echter wel baat bij het gebruik van hoortoestellen.

Tips voor mensen met een normaal gehoor

Hier vindt u enkele tips over hoe u kunt bijdragen aan een geslaagde communicatie met een slechthorende:

• Vermijd achtergrondlawaai en een slechte akoestiek als u met een slechthorende praat. Bevindt u zich in een kamer waar het niet stil is, ga dan even naar buiten, of zoek een kamer op waar u wel kunt praten. Zet het geluid van de radio of de TV even uit. Staat er aan de straatkant een raam open, doe dit dan dicht zodat u niet wordt gestoord door verkeerslawaai.
• Trek de aandacht van de slechthorende. Raak hem of haar even aan, klop op de tafel en kijk hem of haar direct aan, zodat duidelijk wordt dat u iets wilt zeggen. Vraag andere mensen om even wat zachter te praten. Houd pen en papier bij de hand als dat nodig zou zijn.
• Geef het onderwerp aan waarover u wilt praten met behulp van enkele sleutelwoorden (bv. ‘we hebben het over Rita’s dochter’ of ‘we praten over Steven’s werk’).
• Spreek niet allemaal tegelijk, maar één voor één.
• Zorg voor voldoende verlichting in de kamer – kaarslicht is weliswaar erg gezellig, maar de slechthorende kan daardoor niet goed liplezen. Zorg ervoor dat uw gezicht goed is verlicht als u praat. Hierdoor wordt liplezen eenvoudiger.
• Bedek uw mond niet (bv. achter een krant of met uw hand), hierdoor wordt liplezen onmogelijk.
• Spreek niet met volle mond, de verstaanbaarheid van wat u zegt wordt daardoor bemoeilijkt.
• Wees u ervan bewust dat mensen met een gehoorverlies tijdens een gesprek sneller vermoeid raken dan mensen met een goed gehoor.
• Vraag of uw gesprekspartner behoefte heeft aan een luisterpauze, of zich misschien even wil terugtrekken.
• Spreek op een normaal volume als u naast een slechthorende staat. Verhef niet uw stem en spreek nooit met luide stem rechtstreeks in het hoortoestel.
• Articuleer goed en maak duidelijke, goed zichtbare mondbewegingen, maar overdrijf hierbij niet.
• Roep of praat niet vanuit een andere kamer.
• Spreek nooit tegen een slechthorende als deze met de rug naar u toe staat. Ga naast hem staan en probeer de aandacht te trekken.
• Blijf in een gesprek met een slechthorende niet naar een scherm of toetsenbord kijken.
• Ga nooit met uw rug naar een raam of een open deur staan. Het licht uit het raam of de deur schijnt de slechthorende in de ogen en zorgt ervoor dat u in de schaduw staat. Dit betekent dat de slechthorende niet goed uw mond kan zien als u praat.

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot een verminderd gehoor. Slechts enkele vormen van gehoorverlies zijn met medicatie of met een operatie te behandelen. De meeste andere vormen zullen het best gebaat zijn met hoortoestellen.

Gehoorverlies heeft een grote invloed op de ontwikkeling van een kind

Een kind dat met een gehoorverlies wordt geboren loopt een groter risico op een vertraagde spraak- en taalontwikkeling in vergelijking met een kind dat slechthorend wordt nadat het reeds spraak verworven heeft. Daarentegen is de kans op het ontwikkelen van emotionele problemen groter bij de laatste groep kinderen.
De mate van gehoorverlies heeft ook een grote invloed. Hoe groter het gehoorverlies, des te groter de kans op problemen.

Belang van een vroege diagnose

Het is heel belangrijk dat een gehoorverlies zo vroeg mogelijk wordt gedetecteerd en dat direct daarna de behandeling start. 

Uit diverse onderzoeken blijkt, dat slechthorende kinderen die worden aangepast met hoortoestellen voordat ze 6 maanden oud zijn, een grotere kans hebben op een vrijwel normale spraak- en taalontwikkeling.
Vanzelfsprekend is het succes van deze aanpak mede afhankelijk van professionele begeleiding.

Slechthorendheid is geen doofheid

Het begrip "gehoorverlies" hoeft niet te betekenen dat iemand doof is.
Iemand die doof is, is niet in staat geluiden te verwerken of te "horen" zonder of zelfs met een hoortoestel. Iemand die met behulp van hoortoestellen wel in staat is te communiceren, noemen we niet doof maar slechthorend.

Tekenen die kunnen wijzen op slechthorendheid

Kinderen die minder goed horen leren dit meestal te compenseren. Ze zijn gevoeliger voor andere signalen zoals visuele of tactiele prikkels. Hierdoor lijkt het alsof ze normaal reageren zodat het lastig is om een gehoorprobleem vroegtijdig te detecteren. Door middel van een recent ontwikkelde methode is het mogelijk om het gehoor bij pasgeborenen te onderzoeken. Indien een gehoorverlies wordt gedetecteerd, is het aangewezen om de behandeling zo snel mogelijk te starten.

Vertrouw op uw intuïtie

Onderneem zeker actie als u ook maar het idee heeft dat uw kind minder goed hoort: vraag uw huisarts om het gehoor van uw kind te onderzoeken, of vraag om een verwijzing naar een KNO-arts.

Een kind is nooit te jong voor een gehooronderzoek. Uit onderzoek blijkt dat hoe eerder een kind wordt aangepast met hoortoestellen, des te groter de kans is op een vrijwel normale spraak- en taalontwikkeling.
Een hoortest is een eenvoudige en pijnloze test om vast te stellen of uw kind alles kan horen of dat er sprake is van een gehoorverlies.

De diagnose

Het diagnostisch onderzoek is bedoeld om vast te stellen of uw kind alles kan horen of dat er sprake is van een gehoorverlies. Door verschillende testen uit te voeren kan de KNO-arts of audioloog een diagnose stellen en a.d.h.v. de resultaten u meer vertellen over de mogelijke afwijking.

Er wordt dan meegedeeld wat de aard is van de slechthorendheid (geleidingsverlies of perceptief gehoorverlies), de mate van de slechthorendheid (licht tot zeer ernstig) en of de slechthorendheid één of beide oren betreft. Mogelijk kan er ook iets gezegd worden over de prognose, bv. het gehoor kan nog verder achteruitgaan. Tenslotte wordt er met u besproken welke behandelmethode het meest aangewezen is: operatie, hoortoestelaanpassing of een cochleair implantaat.

Informatie is belangrijk

Naast alle informatie die u krijgt, zal de audioloog of arts u graag wat meer vertellen over gehoorverlies, de consequenties en dan met name de gevolgen voor uw kind en wat dit kan betekenen voor het gezin. Mocht dit aan de orde zijn, dan zullen andere deskundigen worden ingeschakeld die u zullen helpen de juiste beslissingen te nemen in het belang van uw kind. Alles gericht op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven.

Kenmerkende reacties

De meeste ouders ervaren de bevestiging van hun vermoeden dat hun kind slechthorend is als een shock. Sommige ouders vinden dat ze zichzelf iets te verwijten hebben en zijn soms wanhopig.

Anderen tonen ontkennend gedrag en zijn niet in staat de mededeling dat hun kind slechthorend is tot zich door te laten dringen. Deze reacties zijn heel normaal. Het is dus erg belangrijk om de tijd te nemen de boodschap tot u door te laten dringen en te verwerken. Pas dan bent u in staat u te richten op de toekomst.

Vele emotionele reacties zijn het gevolg van onbeantwoorde vragen. Vaak ontstaat er een zeker gevoel van opluchting als de vragen beantwoord zijn en men weet wat de mogelijkheden zijn.

Praat daarom met iedereen van wie u denkt dat hij of zij u verder kan helpen of gewoon naar u wilt luisteren. Vragen als: "Wordt het levensgeluk van mijn kind beperkt door de slechthorendheid?" of "Kan mijn kind normaal leren spreken?" worden vaak gesteld en zijn heel begrijpelijk.

U staat er niet alleen voor

Er zijn tal van deskundigen, lotgenoten, organisaties en instanties waar u met uw vragen terecht kunt.

Naast de meer technische vragen aan specialisten, zou u bijvoorbeeld ook eens kunnen praten met ouders van kinderen die slechthorend zijn of met slechthorenden die dit al van kleins af aan zijn.

Niet alleen kunnen deze mensen helpen antwoorden te vinden op uw vragen en begrip tonen voor uw zorg en ongerustheid; hun verhalen en ervaringen kunnen u ook helpen de toekomst wat optimistischer tegemoet te zien.